1. besparen
- het huis isoleren
- aanvullende besparingsmogelijkheden
1.1 Het huis isoleren
Voor het verduurzamen van een woning (en zeker als je de woning energieneutraal wilt maken) is het van belang dat de basisisolatie op orde is. Voor warmtepompen en infraroodpanelen is in ieder geval goed dubbel glas noodzakelijk. Dat betekent dat het dubbel glas overal intact is, zonder barsten, kieren of gaten. Het hoeft geen ‘triple glas’ te zijn.
Het is fijn en comfortabel om ook de spouwmuur en de vloer op de begane grond isoleren, als er bijvoorbeeld een kruipruimte is. Voor €2.000 tot €2.500 heb je dat gedaan en dat betaalt zich altijd uit in comfort en een lagere energierekening. Het is dus wenselijk om dat te doen, maar niet altijd noodzakelijk. We zetten hier alle manieren om je woning te isoleren op een rijtje.
Ramen: dubbelglas noodzakelijk
Voor het verduurzamen van je woning is in ieder geval goed dubbel glas noodzakelijk. Je kunt voor raam isolatie ook kiezen voor HR++ glas (dubbel glas met een coating en een isolerend gas tussen de platen) of zelfs Triple glas (3 glasplaten met een coating en isolerend gas). De extra kosten heb je er niet snel uit, maar als je het je kunt veroorloven, dan bespaar je natuurlijk wel nog meer energie.
Op de website van Milieu Centraal vind je een handig overzicht en kostenplaatje.
Muren
- spouwmuurisolatie is één van de snelste, makkelijkste en goedkoopste manieren om je huis te isoleren. Een spouwmuur bestaat uit 2 muren met een paar centimeter ruimte ertussen (de spouw). Die ruimte kun je laten vullen met isolatiemateriaal. De kosten voor spouwmuurisolatie variëren per type huis, maar liggen zo rond de €2.000. Maar, niet alle huizen hebben een spouwmuur. De meeste huizen van na 1920 hebben er echter wel één.
- Huizen die voor 1920 gebouwd zijn, hebben vaak alleen maar enkelsteens muren. Deze kun je isoleren met voorzetwanden. Deze worden in huis tegen de buitenmuur geplaatst. Een voorzetwand met isolatie laten plaatsen kost gemiddeld € 30 à € 40 per m² (bron). Deze prijs is een richtprijs en hangt natuurlijk af van welk isolatiemateriaal je gebruikt.
- Een derde oplossing is isoleren aan de buitenkant van de muren. Bij deze manier van buitengevelisolatie wordt het isolatiemateriaal aan de buitenkant tegen de muren ‘geplakt’. Je huis wordt dus iets dikker. Vervolgens laat je dit afwerken met steenstrips, stucwerk, hout of gevelplaten. Je nieuwe buitenmuren lijken hierdoor weer op de oude. Belangrijk is dat hier wel een vergunning voor nodig is en dat het vrij duur is: gemiddeld zo’n €19.000.
Meer informatie
Milieu Centraal over spouwmuurisolatie
Milieu Centraal over voorzetwanden (let op: volgens Milieu Centraal is dit noodzakelijk om energieneutraal te worden. In de praktijk blijkt dit echter niet het geval).
Milieu Centraal over buitengevelisolatie
Circulaire economie: isoleren met niet-fossiele producten
Voor het klimaat helpt het als je voor natuurlijk isolatiemateriaal zoals hennep, vlas of lisdodde kiest, waarin bij voorkeur koolstof uit de atmosfeer opgeslagen zit: dit sla je op deze manier langjarig in je huis op. Dit is een vorm van “negatieve emissies” vastleggen.
Snel naar
Vloer
- Als de kruipruimte toegankelijk is, dan is vloerisolatie mogelijk. Dat kan met een heleboel verschillende isolatiematerialen, waarvan de een ene stuk duurzamer is dan de ander. Je vindt meer informatie over ecologische isolatiematerialen bij ClimateDeal.
- Als de kruipruimte niet toegankelijk is, kun je de kruipruimte ook (gedeeltelijk) opvullen met een licht isolatiemateriaal. Deze zogenoemde bodemisolatie wordt ook wel bij een goed toegankelijke kruipruimte toegepast. Omdat de benedenvloer van de woning bij deze isolatiemethode niet wordt geïsoleerd, heb je wel iets meer warmteverlies en een iets lager rendement dan bij vloerisolatie via de kruipruimte. Bij bodemisolatie in de kruipruimte worden meestal isolatiechips of -korrels (bv. EPS-parels) of isolatieschelpen gebruikt.
Dak
Om je huis energieneutraal te maken, is doorgaans geen grote dakrenovatie nodig. Maar mocht je het je kunnen veroorloven en je wilt maximaal isoleren, dan kun je ook hier energie besparen.
A: Plat dak
Een plat dak kan zowel van binnenuit (intern) als van buitenaf (extern) geïsoleerd worden. In geval van interne isolatie wordt de dakisolatie aan de binnenzijde aangebracht, onder de dakbedekking en dakconstructie. Bij een isolatie van binnenuit moet gezorgd worden voor een perfecte dampdichting aan de onderzijde van de isolatie, zodat er geen vocht vanuit de lucht in de onderliggende ruimte boven de isolatie komt en hier condenseert (het is immers kouder). Het isoleren van binnenuit is dus een klus die secuur moet worden uitgevoerd (isolatiefolie aanbrengen en met de juiste tape geheel afplakken, niet later nog een lampje ophangen en daarmee de folie doorboren). Het is daarom aan te bevelen om dit door een vakman te laten doen of je hierover goed te laten voorlichten op internet. Een andere optie bij een plat dak is het isoleren van buitenaf en dat kan zowel bij bestaande als nieuwe daken. Platte daken van buitenaf isoleren noemt men het “warmdakprincipe” omdat de volledige dakconstructie zich langs de warme, geïsoleerde zijde van het dak bevindt. Voor de isolatie van daken van buitenaf kunnen de prijzen flink variëren.
B: Punt- of schuin dak
Een puntdak kun je eveneens van binnen- of buitenaf isoleren. De meeste schuine daken hebben een keper- of spantenstructuur. Dit zijn houten balken die de dakconstructie ondersteunen. Het isolatiemateriaal wordt dan tussen deze houten balken aangebracht. Meestal kiest men hierbij voor glaswol als isolatiemateriaal omdat dit makkelijk op maat van de plaats tussen de kepers kan gesneden worden. Glaswol is echter niet zo duurzaam, al zijn er wel minder belastende soorten. Kies liever voor een duurzaam isolatiemateriaal (zie volgende paragraaf).
C: Isoleren zoldervloer
Het isoleren van de zoldervloer heeft soms de voorkeur boven het isoleren van het dak, bijvoorbeeld wanneer de ruimte toch niet benut wordt als leefruimte. Isoleren gaat namelijk sneller, de zolder hoeft niet onnodig opgewarmd worden en je hebt minder isolatie nodig. Op welke manier je de zolder kan isoleren, wordt vooral bepaald door de constructie. Bestaat de vloer uit houten kepers, dan kies je het beste voor isolatiedekens die je netjes tussen de kepers kan plaatsen. Is je zoldervloer gemaakt van een betonnen plaat, dan ben je beter af met isolatieplaten. Deze zijn drukvast en nemen minder ruimte in voor dezelfde isolatiewaarde. Voor een gemiddelde oppervlakte tussen de 50 en 100 vierkante meter mag je rekenen op een prijs vanaf €20 per vierkante meter (excl. BTW) voor een goed geïsoleerde zoldervloer (bron).
- Of neem vloerverwarming (vloerverwarming is dus niet noodzakelijk!).
1.2 Overige besparingsmaatregelingen
Behalve isoleren zijn er nog veel meer manieren om energie te besparen. We lichten de belangrijkste en effectiefste voor je uit, en zetten er daarna nog meer op een rijtje.
Led-lampen
Een van de makkelijkste manieren om te besparen is om alle gloei- en halogeenlampen in huis te vervangen door ledlampen. Met 24 ledlampen bespaar je 15 jaar lang jaarlijks €50 op je energierekening: een terugverdientijd van 2 jaar. Handig daarbij zijn websites waarmee je zonder kennis van verlichting binnen een minuut klaar bent met het vinden van de juiste ledlamp, zoals LedAdvisor.
Douche
Korter douchen
Meer dan 20% van het gasverbruik wordt gebruikt voor het maken van warm water voor o.a. douchen en de keuken. Door korter douchen kun je veel besparen. Als een gemiddeld huishouden i.p.v. 9 minuten 5 minuten doucht, scheelt dat op jaarbasis zo’n €70, uitgaande van de oude gasprijzen (bron: United Consumers).
Spaardouchekop
Ook het installeren van een spaardouchekop scheelt energie en geld. Uit een normale douchekop stroomt gemiddeld zo’n 10 liter water per minuut, voor een spaardouchekop is dat gemiddeld 6 liter, bijna de helft minder. Dat scheelt water en energie. Gemiddeld bespaart een spaardouchekop zo’n €60 per jaar, en met de gasprijzen van 2022 het dubbele.
Bronnen: Milieu Centraal en Eigenwijsblij.nl.
Tochtstrips
Door kieren en gaten kun je wel veel warmte in huis kwijtraken. Dat warmteverlies kun je beperken door tochtstrips te plaatsen. Plekken waar de meeste winst te behalen valt zijn bijvoorbeeld:
- buitendeuren
- ramen die open kunnen
- brievenbus
- meterkast
- tussen dakplaten
- tussen dak en buitenmuur
Door je huis beter dicht te maken, gaat het comfort direct omhoog en misschien kan de thermostaat zelfs een graadje lager. Dan bespaar je nog veel meer.
Oude onzuinige apparaten vervangen
Radiatorfolie
Radiatoren stralen niet alleen warmte uit naar de kamer, maar ook naar de muur. Veel warmte verdwijnt op deze manier onbenut naar/door de muur, waardoor je meer gaat stoken. Dit kost weer meer energie dan eigenlijk nodig is. Met radiatorfolie tussen de radiator en de muur kun je op een simpele en goedkope wijze dit onnodige warmteverlies grotendeels voorkomen. De radiatorfolie doet onzichtbaar zijn werk en is heel effectief.
Doorvoorstekker / standby killer
ClimateBoosters of Speedcomfort bij oude radiatoren
Met een set van fluisterstille kleine ventilatortjes die je onder elke radiator kunt plaatsen, verspreid je de warme lucht beter door de ruimte. Deze ventilatoren zijn heel slim geschakeld en gaan pas draaien op moment dat je radiator warm wordt. Door dit betere transport van warmte kan ook de standaardtemperatuur van het verwarmingswater fors omlaag. Bovendien is het eerder warm in huis en zet de thermostaat de ketel eerder uit. Hier zit de besparingswinst.
Met een ClimateBooster zorg je ervoor dat je radiator 40% meer warmte afgeeft, zodat je – zonder op comfort in te leveren – de aanvoertemperatuur van je verwarmingssysteem met 15 °C kunt verlagen. Bij de meeste CV-ketels kun je zelf de temperatuur van het verwarmingswater aanpassen (zie zetmop60.nl). De ClimateBooster is er in verschillende lengtes en dekt de gehele radiator aan de onderkant af. Je kunt zo tot wel 10% op je gasverbruik besparen.
Een andere en goedkopere oplossing voor oude radiatoren is het gebruik van de Speedcomfort. Deze werkt hetzelfde als de ClimateBooster, maar is er in één standaard lengte, waardoor hij niet de gehele radiator afdekt en dus minder effectief is.
- Website Climatebooster
- Eigenwijsblij.nl schreef een leuke, eerlijke recensie over Speedcomfort
- Duurzaamthuis.nl reviewde de Speedcomfort
Warmte terugwinnen uit je douche of ventilatie
Met een douche-WTW (Warmte-TerugWinning) wordt de warmte van het wegstromende douchewater gebruikt om het koude water alvast voor te verwarmen. Door de warmte uit je wegstromende douchewater ‘terug te winnen’, verbruikt je cv-ketel minder gas of je warmtepomp minder stroom. Hierdoor stoot je minder CO₂ uit en bespaar je op je energiekosten. Het plaatsen van een douche-wtw is een goed idee als je al gaat verbouwen, omdat het altijd besparing oplevert maar wel een redelijke ingreep vereist: beter om te doen dus als je sowieso al van alles gaat verbouwen. Let op: een douche-WTW in een verticale koudwaterleiding is veel efficiënter dan een horizontale in de douchevloer. Belangrijk is wel dat een douche-WTW nauwelijks werkt bij snelle douchers. Het gaat beter werken bij langer douchen dan ca. 5 minuten. Er is ook een WTW-unit verkrijgbaar voor centrale ventilatie. Die werkt in combinatie met balansventilatie. Balansventilatie voert evenveel lucht aan als af, vandaar de naam. Een warmteterugwin-unit in zo’n systeem warmt de koude lucht die binnenkomt op met de warmte van de afgevoerde lucht. Dat maakt balansventilatie een erg energiezuinig ventilatiesysteem. Tot wel 90% van de energie wordt hergebruikt. Je verwarming of airco hoeft dus minder aan. MilieuCentraal heeft uitgebreide informatie over warmteterugwinning bij het douchen en over balansventilatie.
Creatieve besparingstips
Naast bovenstaande ‘gangbare’ besparingsoplossingen, zijn er ook een heleboel besparingstips die wat meer outside the box zijn. Veel mensen maken zich zorgen om de aankomende winter vanwege de energiecrisis. De gas- en elektriciteitsprijzen zijn gigantisch hoog, waardoor sommige mensen met de handen in het haar zitten, want hoe gaan ze de energierekening betalen? We zetten daarom hier een aantal creatieve tips op een rijtje.
- Zet je cv-ketel op 60°C, indien mogelijk op 50°C. De meeste cv-ketels staan op de fabrieksinstelling van 80ºC, maar werken efficiënter op 60ºC. Deze snelle besparing scheelt veel gas, dus CO₂ en met de huidige energieprijzen dus ook een heleboel geld: al snel €120 op jaarbasis. Kijk hier voor filmpjes van alle soorten cv-ketels om te zien hoe je jouw cv-ketel op 60°C zet (minder dan een minuut werk!).
- Was minder heet en laat je was natuurlijk drogen i.p.v. de droger te gebruiken.
- Douche koud.
- Verwarm en verlicht alleen de ruimtes waarin je daadwerkelijk verblijft. Je slaapkamer hoeft niet de hele dag verwarmd te worden.
- Laat geen deuren onnodig open staan en doe de lichten uit als je weggaat.
- Zorg dat er geen meubels direct voor je radiatoren staan, zo bevorder je de verspreiding van de warmte.
- Maak ’s ochtends een thermoskan koffie of thee: zo voorkom je dat je de hele dag door het koffiezetapparaat of de waterkoker aan moet zetten.
- Gebruik altijd de ecostand van je apparaten (wasmachine, afwasmachine etc.)
- Kook voor meerdere dagen en vries het in.
- Maak slimme combinaties tijdens het koken: kook bijvoorbeeld je eitje mee met de aardappelen.
- Laagjes kleding zijn heel effectief in je warm houden. Draag bijvoorbeeld thermo-ondergoed onder je kleding.
- Zet de router uit als je slaapt of niet thuis bent.
- Laat je elektrische tandenborstel niet continu opladen, maar trek regelmatig de stekker eruit. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld de oplader van mobiele apparaten.
- Als je toch wel de droger wilt gebruiken, doe er dan ook een droge handdoek bij. Dat scheelt in droogtijd.
- Check bij je energieleverancier of je piek- en daluren hebt en kies een slim moment om bijvoorbeeld een was te draaien.
- Ontlucht regelmatig je radiatoren.
- Schaf een deurdranger aan voor deuren die onnodig vaak open blijven staan.
- Schaf buisisolatie aan voor je radiatoren, zo verlies je minder warmte.
- Kies voor een kruik, of een (elektrische) deken in plaats van de thermostaat een graadje hoger te zetten.
- Gebruik isolerende raamfolie om warmteverlies bij ramen te beperken.
- Meten is weten: gebruik een slimme energiemeter om erachter te komen waar jouw verbruik uit bestaat.
- Kook eenpansmaaltijden.
- Kook samen met buren, vrienden of familie.
- Hergebruik oude gordijnen om bijv. warmte in het trapgat vast te houden of hang ze voor de voordeur om kou buiten te houden.
- Zorg voor warme voeten! Via je voeten verlies je snel warmte, sokken en sloffen aan dus!
- Hergebruik je kookvocht (b.v. door het in kruik te stoppen nadat je klaar bent).
- Dweil met koud water.
- Beweeg voldoende: een goede doorbloeding zorgt ervoor dat je jezelf beter warm houdt.
- Bedek de vloer met een leuk vloerkleed: stijlvol, maar isoleert ook! Belangrijk: dit geldt niet als je vloerverwarming hebt, dan is het juist contraproductief.