Expertisecentrum Duurzaam Wonen

All-electric, wat is dat?

Onder de noemer ‘all-electric’ vallen de huizen die van het aardgas afgaan en niet op een warmtenet worden aangesloten, maar elektrisch gaan koken en daarnaast verwarming en warm water krijgen uit oplossingen die elektriciteit vragen, zoals warmtepompen en/of infraroodpanelen. Als er voldoende zonnepanelen op het dak of perceel kunnen (20-24), dan kan zo’n huis op jaarbasis zelfs zelfstandig alle benodigde elektriciteit opwekken en energieneutraal worden.

‘All electric’: onbekend maakt onbemind

In veel studies van de afgelopen jaren over de gebouwde omgeving of over warmtenetten en/of biomassa in relatie tot de gebouwde omgeving wordt de all-electric oplossing ten onrechte af geserveerd, niet serieus bekeken of er worden zaken gezegd die niet kloppen. Dit komt waarschijnlijk omdat er niet veel ‘peer-reviewed’ artikelen over zijn geschreven en dan bestaat het dus niet. Helaas leidt dat wel vaak tot negatieve conclusies ten aanzien van all-electric oplossingen.

Aan de slag met mensen die willen en kunnen

Het voordeel van individuele oplossingen is dat je meteen kunt beginnen met de mensen die willen en kunnen. Je hoeft niemand te dwingen en ook voor netwerkbedrijven is het prettig als niet meteen hele wijken tegelijk aangepakt worden. Dat geeft hen tijd om indien nodig daar te gaan verzwaren.

Kostenneutraal

Sinds 2012 maakt Thuisbaas, een initiatief van Urgenda, huizen energieneutraal. Van huurhuizen tot boerderijen. Hierbij is het uitgangspunt dat de maandelijkse lasten van mensen niet stijgen. Inmiddels zijn er al honderden woningen gedaan, zowel van huurders/woningcorporaties als van particulieren. Van al die jaren praktijkervaring is heel veel geleerd. Bijvoorbeeld dat de mooie getallen uit de specificaties of uit tests onder perfecte omstandigheden in de praktijk minder mooi blijken te zijn.

Toch blijkt uit de praktijk dat je met een all-electric oplossing huizen vaak zonder verhoging van de maandlasten energieneutraal kunt maken of, als er geen eigen dak is, in ieder geval betaalbaar van het gas af kunt halen.

Nieuwbouw: all-electric meestal goedkoper dan warmtenet

In nieuwbouwwijken kun je huizen ruim voldoende isoleren en zodanig op de zon richten dat zonnepanelen op het dak optimaal zon vangen. Overheden zouden in de toekomst moeten verplichten dat beide kanten van het dak maximaal vol gelegd worden met zonnepanelen in plaats van dakpannen. Bij zulke huizen is een warmtenet veel te duur voor de bewoner en volstaat een all-electric oplossing met een warmtepomp voor verwarming en warm water en inductie voor het koken.

Voor hoogbouw, dus niet-grondgebonden woningen, zou in de nieuwbouw gebruik gemaakt kunnen worden van een collectieve water-waterwarmtepomp en vloerverwarming in de woningen, plus een individuele warmtepompboiler voor warm (douche)water.

Salderen, opslag & back up

Zolang het salderen bestaat hebben deze huizen met 20-24 zonnepanelen op het dak geen energierekening bij een gemiddeld gebruik van energie. Het salderen wordt vanaf 2023 langzaam afgebouwd tot 2031. Tegen de tijd dat het 2030 is, verwacht men betaalbare opslagmanieren voor huizen of wijken. Daarbij kun je denken aan (buurt)batterijen. Daarmee sla je zonne-energie op, die je overdag opwekt, terwijl je vooral ’s avonds elektriciteit wilt gebruiken. Ook een weekend kun je zo nog wel overbruggen. Natuurlijk niet een hele winter, maar dat hoeft ook niet, want die huizen blijven op het net en daar betaal je ook netwerkkosten voor.

Van de netwerkkosten van gas ben je af. Het is niet onredelijk dat die van elektriciteit in de toekomst stijgen. Het net krijgt in de winter relatief veel stroom uit windenergie, veelal van zee en als die stil valt, zal er naast zon en aardwarmte ook wat energie opgeslagen moeten worden, bijvoorbeeld in de vorm van waterstof of ammoniak.

Smart grid

Daarnaast is het tijd om serieus werk te maken van het ‘smart grid’. Onderdeel van zo’n slim stroomnet is dat elektrische auto’s ook een rol kunnen spelen door met hun gevulde accu’s soms stroom te leveren aan het huis of het net en niet alleen stroom er vanaf te halen. Daarnaast zou het goed zijn als prijzen gaan variëren, waardoor stroom duur is als iedereen het wil gebruiken en goedkoper naarmate er minder vraag is. Dan kunnen ook bewoners profiteren van lage elektriciteitsprijzen als er veel zon en wind is en ervoor kiezen elektrisch te koken op een gunstiger tijdstip en de auto op te laden als er veel zon en/of wind is. Dat alles maakt een all-electric huis zeker in de toekomst veel aantrekkelijker dan de aansluiting op een warmtenet, waar je geen keuze hebt en niet profiteert van lagere elektriciteitsprijzen. Een all-electric huis geeft meer flexibiliteit en kansen op toekomstige lagere kosten.

Gelukt! Hartelijk dank voor je inschrijving.